Nợ Xấu Có Đi Nước Ngoài Được Không? Giải Đáp Chi Tiết

Bạn đang có một khoản nợ quá hạn và lo lắng không biết nợ xấu có đi nước ngoài được không? Đây là một băn khoăn chính đáng của rất nhiều người, đặc biệt khi các kế hoạch du lịch, công tác hay định cư đang đến gần. Nhiều người lo lắng rằng chỉ cần vướng vào nợ xấu là sẽ bị “cấm cửa” xuất cảnh. Tuy nhiên, thực tế không hoàn toàn như vậy. Bài viết này sẽ làm rõ vấn đề: khi nào bạn thực sự bị tạm hoãn xuất cảnh, nợ xấu ảnh hưởng đến việc xin visa ra sao và cần làm gì để mọi chuyện suôn sẻ.

Nợ xấu có đi nước ngoài được không?

Câu trả lời trực tiếp là: CÓ, trong hầu hết các trường hợp, người có nợ xấu vẫn được phép đi nước ngoài bình thường.

Về mặt pháp lý, nợ xấu là một vấn đề dân sự giữa bạn và các tổ chức tín dụng (ngân hàng, công ty tài chính). Pháp luật Việt Nam, cụ thể là Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam 2019, không có điều khoản nào quy định rằng công dân có nợ xấu sẽ tự động bị cấm xuất cảnh.

Tuy nhiên, bạn cần phân biệt rõ hai khái niệm hoàn toàn khác nhau:

1. Quyền được xuất cảnh khỏi Việt Nam: Do pháp luật Việt Nam quy định.
2. Quyền được nhập cảnh vào một quốc gia khác (xin visa): Do cơ quan lãnh sự của quốc gia đó quyết định.

Nợ xấu có thể không ảnh hưởng đến điều thứ nhất, nhưng lại có thể tác động không nhỏ đến điều thứ hai. Chúng ta sẽ đi sâu vào từng trường hợp cụ thể ngay sau đây.

Trường hợp nào người có nợ xấu bị tạm hoãn xuất cảnh?

Dù nợ xấu không phải là rào cản trực tiếp, bạn vẫn có thể bị tạm hoãn xuất cảnh nếu rơi vào một trong các trường hợp nghiêm trọng được quy định tại Điều 36 Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam 2019.

Điều quan trọng cần nhớ là việc tạm hoãn xuất cảnh phải có quyết định bằng văn bản từ các cơ quan nhà nước có thẩm quyền như Tòa án, Viện kiểm sát, Cơ quan thi hành án, Cơ quan thuế… Chỉ riêng việc tên bạn có trên hệ thống của Trung tâm Thông tin tín dụng Quốc gia Việt Nam (CIC) là chưa đủ để cấm bạn ra nước ngoài.

Bị ngân hàng khởi kiện ra tòa án

Khi khoản nợ của bạn trở nên nghiêm trọng và tổ chức tín dụng quyết định khởi kiện ra Tòa án để thu hồi nợ, tình hình sẽ thay đổi. Nếu Tòa án hoặc cơ quan thi hành án nhận thấy việc bạn xuất cảnh có thể gây khó khăn cho quá trình giải quyết vụ án hoặc thi hành bản án sau này, họ có thể áp dụng biện pháp tạm hoãn xuất cảnh.

Căn cứ theo Điều 128 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, biện pháp này được áp dụng nếu có cơ sở cho thấy việc xuất cảnh của bạn ảnh hưởng đến lợi ích của Nhà nước hoặc quyền và lợi ích hợp pháp của bên cho vay.

Có quyết định cưỡng chế thi hành án

Nếu đã có bản án từ Tòa án yêu cầu bạn trả nợ nhưng bạn không tự nguyện thực hiện, Cơ quan thi hành án dân sự sẽ vào cuộc. Theo khoản 4 Điều 36 Luật Xuất cảnh, nhập cảnh 2019, người có nghĩa vụ thi hành án dân sự mà có dấu hiệu trốn tránh hoặc tẩu tán tài sản sẽ bị tạm hoãn xuất cảnh để đảm bảo nghĩa vụ được thực thi.

Nợ thuế hoặc nghĩa vụ tài chính với nhà nước

Không chỉ nợ ngân hàng, việc nợ thuế cũng có thể khiến bạn bị cấm xuất cảnh. Theo quy định, nếu bạn đang trong quá trình bị cơ quan thuế, hải quan áp dụng biện pháp cưỡng chế thi hành nghĩa vụ nộp thuế, bạn sẽ bị tạm hoãn xuất cảnh.

Ví dụ, theo một số quy định sắp có hiệu lực, cá nhân kinh doanh có nợ thuế từ 50 triệu đồng quá 120 ngày, hoặc người đại diện doanh nghiệp có nợ thuế từ 500 triệu đồng quá 120 ngày và đã bị cưỡng chế, sẽ nằm trong danh sách tạm hoãn xuất cảnh.

Trường hợp không có tài sản đảm bảo

Với các khoản vay tín chấp (không có tài sản đảm bảo), nếu bạn không trả nợ đúng hạn và ngân hàng đã khởi kiện, khả năng bạn bị tạm hoãn xuất cảnh là rất cao. Đây là biện pháp nhằm đảm bảo bạn không thể rời khỏi Việt Nam trong khi tranh chấp dân sự chưa được giải quyết, bảo vệ quyền lợi cho bên cho vay.

Nợ xấu nhóm nào bị hạn chế xuất cảnh?

Nhiều người thắc mắc liệu mức độ nợ xấu có ảnh hưởng đến việc xuất cảnh hay không. Thực tế, pháp luật không phân biệt nhóm nợ khi xem xét việc tạm hoãn xuất cảnh.

Việc bạn thuộc nợ xấu nhóm 2, nợ xấu nhóm 3 hay thậm chí là nợ xấu nhóm 5 (nhóm nợ có khả năng mất vốn) không phải là yếu tố quyết định. Yếu tố quyết định duy nhất là có hay không có quyết định tạm hoãn xuất cảnh từ cơ quan có thẩm quyền.

Nếu không có bất kỳ phán quyết nào từ tòa án, bạn hoàn toàn có thể đi nước ngoài dù đang có nợ xấu ở bất kỳ nhóm nào.

Nợ xấu có ảnh hưởng đến việc xin visa không?

Đây mới là vấn đề thực sự đáng lo ngại. Mặc dù bạn có thể được phép xuất cảnh khỏi Việt Nam, nhưng tình trạng nợ xấu lại có thể là một trở ngại lớn khi bạn xin visa nhập cảnh vào quốc gia khác.

Thông tin nợ xấu trên CIC thường không được chia sẻ trực tiếp với cơ quan lãnh sự nước ngoài. Tuy nhiên, nó ảnh hưởng gián tiếp qua việc chứng minh tài chính và độ tin cậy của hồ sơ.

Ảnh hưởng đến chứng minh tài chính

Khi xin visa, đặc biệt là các nước phát triển, bạn gần như chắc chắn phải chứng minh năng lực tài chính của mình qua các giấy tờ như sổ tiết kiệm, sao kê tài khoản ngân hàng, giấy tờ sở hữu tài sản.

Một lịch sử tín dụng xấu cho thấy khả năng quản lý tài chính của bạn không tốt. Điều này làm giảm đáng kể độ tin cậy trong mắt viên chức lãnh sự. Họ có thể nghi ngờ về khả năng bạn tự chi trả cho chuyến đi và tuân thủ các quy định.

Tăng nguy cơ bị từ chối visa du lịch

Đối với visa du lịch, dù không bị yêu cầu kiểm tra nợ xấu trực tiếp, hồ sơ của bạn vẫn có thể bị soi xét kỹ hơn. Viên chức lãnh sự có thể lo ngại rằng bạn không đủ khả năng tài chính cho chuyến đi, hoặc tệ hơn là có ý định ở lại bất hợp pháp để làm việc trả nợ. Một hồ sơ tài chính yếu kém do nợ xấu sẽ kém thuyết phục hơn rất nhiều.

Khó khăn khi xin visa lao động và định cư

Với các loại visa dài hạn như lao động, định cư hay đầu tư, việc kiểm tra tài chính còn gắt gao hơn. Một số quốc gia như Mỹ, Canada, Úc có thể yêu cầu kiểm tra lịch sử tín dụng hoặc các bằng chứng tài chính sâu hơn. Nếu nợ xấu làm ảnh hưởng đến điểm tín dụng hoặc khả năng tài chính tổng thể của bạn, hồ sơ xin visa rất dễ bị từ chối.

Nợ xấu có làm được hộ chiếu không?

Có. Việc bạn có nợ xấu, kể cả nợ xấu nhóm 5, hoàn toàn không ảnh hưởng đến quyền được cấp hộ chiếu (passport). Theo quy định, mọi công dân Việt Nam đủ điều kiện đều có quyền này.

Tuy nhiên, cần phân biệt rõ: làm được hộ chiếu không đồng nghĩa với việc được phép xuất cảnh. Nếu bạn đang bị tạm hoãn xuất cảnh theo quyết định của cơ quan chức năng, dù có hộ chiếu trong tay, bạn cũng sẽ không thể rời khỏi Việt Nam cho đến khi hoàn thành nghĩa vụ của mình.

Nợ xấu có đi xuất khẩu lao động được không?

Về cơ bản, người có nợ xấu vẫn có thể đi xuất khẩu lao động nếu đáp ứng các điều kiện của chương trình và không thuộc các trường hợp bị cấm xuất cảnh.

Tuy nhiên, vướng mắc lớn nhất vẫn nằm ở Điều 36 Luật Xuất cảnh, nhập cảnh 2019. Nếu bạn vay vốn để đi xuất khẩu lao động nhưng không có tài sản đảm bảo, và ngân hàng khởi kiện do bạn chưa trả nợ, bạn có thể bị tạm hoãn xuất cảnh cho đến khi giải quyết xong tranh chấp.

Làm gì khi có nợ xấu và muốn đi nước ngoài?

Nếu bạn đang có nợ xấu nhưng vẫn cần đi nước ngoài, hãy chủ động thực hiện các bước sau để giảm thiểu rủi ro và tăng cơ hội thành công.

Thông báo cho ngân hàng về kế hoạch xuất cảnh

Đây là bước đi thể hiện thiện chí và trách nhiệm. Hãy soạn một văn bản chính thức thông báo cho ngân hàng nơi bạn vay vốn về kế hoạch, mục đích và thời gian dự kiến xuất cảnh. Điều này giúp tránh những hiểu lầm hoặc hành động pháp lý bất ngờ từ phía ngân hàng ngay trước chuyến đi của bạn.

Ủy quyền cho người thân quản lý tài sản và trả nợ

Để đảm bảo nghĩa vụ trả nợ vẫn được thực hiện khi bạn ở nước ngoài, hãy làm giấy ủy quyền hợp pháp cho người thân. Người được ủy quyền sẽ thay mặt bạn quản lý tài sản (nếu có) và thực hiện thanh toán nợ gốc, lãi hàng tháng đúng hạn, tránh phát sinh các khoản phạt không đáng có.

Cải thiện hồ sơ tín dụng trước khi xin visa

Trước khi nộp hồ sơ xin visa ít nhất 6 tháng, hãy nỗ lực cải thiện điểm tín dụng của mình. Cố gắng thanh toán đều đặn các khoản nợ, dù là số tiền nhỏ. Nếu có thể, hãy đàm phán với ngân hàng để có một lộ trình trả nợ phù hợp. Một báo cáo tín dụng đang dần tốt lên sẽ là một điểm cộng lớn.

Chuẩn bị hồ sơ tài chính minh bạch

Hãy chuẩn bị một bộ hồ sơ tài chính thật vững chắc và minh bạch. Bao gồm:

• Sổ tiết kiệm có số dư tốt, đã được gửi ít nhất 3-6 tháng.
• Sao kê tài khoản ngân hàng 6 tháng gần nhất.
• Xác nhận lương, hợp đồng lao động.
• Giấy tờ sở hữu các tài sản có giá trị khác (nhà đất, ô tô).

Nếu có người bảo lãnh tài chính, hồ sơ của người đó cũng cần được chuẩn bị kỹ lưỡng.

Giải pháp xử lý nợ xấu hiệu quả

Cách tốt nhất để không phải lo lắng về việc nợ xấu có đi nước ngoài được không chính là giải quyết dứt điểm khoản nợ đó.

Thanh toán toàn bộ nợ

Đây là giải pháp triệt để nhất. Việc tất toán toàn bộ khoản nợ không chỉ giúp bạn xóa tên khỏi danh sách nợ xấu trên CIC (sau một thời gian nhất định) mà còn giúp bạn hoàn toàn tự tin trong mọi giao dịch tài chính sau này, bao gồm cả việc xin visa và chứng minh tài chính.

Thương lượng với chủ nợ để giảm nợ

Nếu không thể trả hết một lần, đừng ngần ngại liên hệ với ngân hàng để thương lượng. Bạn có thể đề xuất các phương án như:

• Xin cơ cấu lại nợ, kéo dài thời gian trả.
• Xin giảm một phần lãi suất hoặc phí phạt.
• Thanh toán một phần nợ để thể hiện thiện chí.

Nhiều tổ chức tín dụng hoặc ngân hàng cho vay nợ xấu sẵn sàng hợp tác nếu bạn chủ động và đưa ra một kế hoạch trả nợ khả thi. Việc này tốt hơn nhiều so với việc im lặng và để khoản nợ ngày càng lớn dần.

Kết luận

Tóm lại, nợ xấu không phải là dấu chấm hết cho kế hoạch ra nước ngoài của bạn. Về mặt pháp lý, bạn chỉ bị tạm hoãn xuất cảnh khi có quyết định của cơ quan nhà nước do vướng vào các tranh chấp pháp lý nghiêm trọng. Tuy nhiên, nợ xấu lại là một điểm trừ lớn khi xin visa vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng chứng minh tài chính và độ tin cậy của bạn.

Cách tốt nhất là hãy luôn có trách nhiệm với các nghĩa vụ tài chính của mình. Nếu bạn đang gặp khó khăn, hãy chủ động đối mặt và tìm giải pháp xử lý. Để tìm hiểu thêm các kiến thức tài chính an toàn và hữu ích, bạn có thể tham khảo các bài viết khác tại vaynhanhonline.com.vn.