Đáo hạn ngân hàng là gì? Khái niệm, thủ tục & lưu ý quan trọng

Đáo hạn ngân hàng là một thuật ngữ quan trọng trong lĩnh vực tài chính mà bất kỳ ai khi gửi tiết kiệm hay vay vốn đều cần nắm rõ. Hiểu đơn giản, đây là cột mốc thời gian đánh dấu ngày đến hạn mà bạn phải hoàn tất nghĩa vụ thanh toán theo hợp đồng đã ký với ngân hàng. Việc chủ động tìm hiểu về các lựa chọn tài chính như các hình thức vay ngân hàng sẽ giúp bạn chuẩn bị tốt hơn cho các cột mốc quan trọng này.

Đây là thời điểm quyết định bạn sẽ tất toán khoản vay, gia hạn hợp đồng hay rút tiền gửi tiết kiệm. Việc nắm vững khái niệm, quy trình và các lưu ý cần thiết không chỉ giúp bạn chủ động về tài chính mà còn tránh được những rủi ro không đáng có như phát sinh nợ xấu hay bỏ lỡ cơ hội hưởng lãi suất tốt. Bài viết này sẽ là cẩm nang chi tiết, giúp bạn hiểu từ A đến Z về đáo hạn ngân hàng.

Khái niệm đáo hạn ngân hàng là gì?

Đáo hạn ngân hàng là thuật ngữ chung dùng để chỉ ngày cuối cùng của một hợp đồng tín dụng hoặc hợp đồng tiền gửi có kỳ hạn. Tại ngày này, các bên liên quan phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính đã được thỏa thuận và quy định rõ ràng trong hợp đồng.

• Đối với khoản vay: Ngày đáo hạn là hạn chót người vay phải trả toàn bộ số nợ gốc còn lại cùng với tiền lãi phát sinh cho ngân hàng.
• Đối với tiền gửi tiết kiệm: Ngày đáo hạn là ngày kết thúc kỳ hạn gửi, cho phép người gửi rút cả vốn lẫn lãi, hoặc lựa chọn tái tục với một kỳ hạn mới.

Dịch vụ đáo hạn ngân hàng ra đời nhằm hỗ trợ khách hàng xử lý các nghĩa vụ tài chính khi đến hạn, giúp họ có thêm thời gian để cân đối dòng tiền, gia hạn khoản vay hoặc tái tục sổ tiết kiệm một cách linh hoạt, từ đó tránh được nguy cơ rơi vào tình trạng nợ xấu.

Vai trò của ngày đáo hạn

Ngày đáo hạn không chỉ là một con số trên hợp đồng, nó đóng vai trò như một cột mốc then chốt, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi và nghĩa vụ của khách hàng.

Đối với người vay vốn: Đây là thời điểm “chốt sổ” cho khoản vay. Bạn bắt buộc phải thanh toán toàn bộ nợ gốc và lãi theo đúng thỏa thuận. Nếu không thực hiện đúng hạn, bạn sẽ phải đối mặt với lãi suất phạt quá hạn (thường khá cao) và quan trọng hơn là ảnh hưởng tiêu cực đến lịch sử tín dụng của mình. Một điểm tín dụng xấu sẽ gây ra rất nhiều khó khăn cho các kế hoạch tài chính trong tương lai.

Đối với người gửi tiết kiệm: Ngược lại, ngày đáo hạn mang đến cho bạn quyền lợi. Đây là lúc bạn được hưởng thành quả từ khoản tiền tiết kiệm của mình. Bạn có toàn quyền quyết định: rút toàn bộ cả gốc lẫn lãi để chi tiêu, chuyển sang một hình thức đầu tư khác, hoặc tiếp tục gia hạn một kỳ hạn gửi mới để tối ưu hóa lợi nhuận.

Các loại đáo hạn ngân hàng phổ biến

Tùy thuộc vào sản phẩm tài chính bạn đang sử dụng, đáo hạn ngân hàng được chia thành ba loại chính sau đây:

Đáo hạn khoản vay

Đây là hình thức phổ biến nhất. Đáo hạn khoản vay xảy ra khi hợp đồng vay vốn (vay tiêu dùng, vay kinh doanh, vay mua nhà…) của bạn kết thúc. Tại thời điểm này, bạn phải hoàn trả toàn bộ số tiền gốc và lãi còn lại.

Trong trường-hợp-chưa-sẵn-sàng-về-tài-chính, bạn có thể chủ động đàm phán với ngân hàng để xin gia hạn thêm thời gian hoặc thực hiện tái vay vốn – tức là vay một khoản mới để tất toán khoản nợ cũ. Giải pháp này giúp các cá nhân và doanh nghiệp duy trì dòng tiền ổn định và quan trọng nhất là giữ cho lịch sử tín dụng của mình trong sạch.

Đáo hạn sổ tiết kiệm

Đáo hạn sổ tiết kiệm là thời điểm kỳ hạn gửi tiền của bạn kết thúc. Ví dụ, bạn gửi tiết kiệm kỳ hạn 6 tháng, thì sau 6 tháng chính là ngày đáo hạn.

Khi đó, bạn có các lựa chọn:

1. Tất toán: Đến ngân hàng làm thủ tục rút cả gốc và lãi về.
2. Tái tục (Gia hạn): Nếu bạn không đến ngân hàng, hệ thống thường sẽ tự động gia hạn khoản tiền gửi của bạn sang một kỳ hạn tương đương, với mức lãi suất được áp dụng tại thời điểm gia hạn.
3. Thay đổi hình thức: Rút tiền ra và chuyển sang một kỳ hạn gửi khác hoặc một sản phẩm tiết kiệm khác có lợi hơn.

Đáo hạn thẻ tín dụng

Khái niệm đáo hạn thẻ tín dụng có chút khác biệt. Nó không phải là kết thúc hợp đồng mà là việc bạn thanh toán toàn bộ số dư nợ đã chi tiêu trong kỳ sao kê sau khi hết thời gian miễn lãi (thường là 45 ngày).

Nếu không có khả năng thanh toán toàn bộ, nhiều người tìm đến các dịch vụ “đáo hạn thẻ tín dụng” bên ngoài. Dịch vụ này sẽ ứng tiền cho bạn để trả nợ ngân hàng, sau đó họ sẽ quẹt thẻ của bạn qua máy POS để thu lại tiền. Tuy nhiên, đây là hình thức không được khuyến khích vì chứa đựng nhiều rủi ro và chi phí rất cao.

Điều kiện để thực hiện đáo hạn ngân hàng

Mỗi ngân hàng có thể có những quy định riêng, nhưng nhìn chung, để có thể được xem xét gia hạn hoặc cơ cấu lại khoản vay khi đáo hạn, khách hàng cần đáp ứng các điều kiện cơ bản sau:

• Độ tuổi: Thường từ 22 đến 65 tuổi.
• Lịch sử tín dụng tốt: Không có nợ xấu (nợ nhóm 2 trở lên) tại bất kỳ tổ chức tín dụng nào. Đây là yếu tố tiên quyết vì nó thể hiện mức độ uy tín của bạn. Một điểm tín dụng cao sẽ là lợi thế rất lớn.
• Thu nhập ổn định: Có nguồn thu nhập rõ ràng, đủ khả năng chứng minh năng lực trả nợ cho khoản vay mới hoặc khoản vay được cơ cấu lại.
• Tài sản đảm bảo: Đối với các khoản vay thế chấp, tài sản đảm bảo vẫn phải còn giá trị và hợp pháp để ngân hàng có cơ sở quyết định hạn mức cho vay đáo hạn.
• Nơi cư trú: Có hộ khẩu hoặc sổ tạm trú dài hạn (KT3) tại khu vực có chi nhánh của ngân hàng.

Việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ sẽ được ngân hàng xem xét dựa trên đề nghị của bạn, kết hợp với việc đánh giá khả năng trả nợ và chính sách của ngân hàng tại thời điểm đó.

Quy trình và thủ tục đáo hạn

Thời điểm thực hiện đáo hạn

Sự chủ động là chìa khóa. Theo quy định, việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ cần được thực hiện trước hoặc trong vòng 10 ngày kể từ ngày đến kỳ hạn đã thỏa thuận.

Lời khuyên tốt nhất là bạn nên liên hệ với nhân viên tín dụng phụ trách hồ sơ của mình trước ngày đáo hạn khoảng 1-2 tuần. Điều này giúp bạn có đủ thời gian để chuẩn bị giấy tờ, tìm hiểu các phương án và để ngân hàng thẩm định, xử lý hồ sơ, tránh rơi vào tình thế bị động và bị tính lãi phạt.

Các lựa chọn khi đáo hạn khoản vay

Khi khoản vay đến hạn, bạn sẽ đứng trước ba ngã rẽ chính. Việc hiểu rõ sự khác nhau giữa chúng sẽ giúp bạn đưa ra quyết định đúng đắn.

1. Thanh toán toàn bộ (Tất toán): Đây là lựa chọn lý tưởng nhất. Bạn dùng nguồn tài chính tự có để trả hết toàn bộ nợ gốc và lãi, chính thức kết thúc hợp đồng vay với ngân hàng.
2. Gia hạn khoản vay (Cơ cấu lại nợ): Nếu gặp khó khăn tài chính tạm thời, bạn có thể làm đơn đề nghị ngân hàng kéo dài thêm thời gian trả nợ. Ngân hàng sẽ thẩm định lại và có thể tái đàm phán về mức lãi suất cũng như thời hạn mới.
3. Vay một khoản mới để trả nợ cũ: Bạn có thể vay một khoản mới tại một ngân hàng khác để trả nợ cho ngân hàng hiện tại. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, các tổ chức tín dụng không được cho khách hàng vay để trả nợ một khoản vay khác tại chính tổ chức tín dụng đó.

Cơ sở pháp lý về đáo hạn ngân hàng

Hiện tại, pháp luật Việt Nam chưa có văn bản nào định nghĩa cụ thể về “dịch vụ đáo hạn ngân hàng”. Tuy nhiên, hoạt động liên quan trực tiếp là “cơ cấu lại thời hạn trả nợ” được quy định rất rõ tại Điều 19 Thông tư 39/2016/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước.

Theo đó, tổ chức tín dụng sẽ xem xét và quyết định việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ trên cơ sở:

• Đề nghị của khách hàng.
• Khả năng tài chính của chính tổ chức tín dụng.
• Kết quả đánh giá khả năng trả nợ của khách hàng sau khi cơ cấu lại.

Bên cạnh đó, khái niệm Nợ xấu cũng được định nghĩa tại khoản 8 Điều 3 Thông tư 11/2021/TT-NHNN, bao gồm các khoản nợ thuộc nhóm 3, 4 và 5, là hệ quả trực tiếp nếu khách hàng không thực hiện đúng nghĩa vụ trả nợ khi đáo hạn.

Những lưu ý quan trọng khi đáo hạn ngân hàng

Rủi ro khi vay đáo hạn bên ngoài

Khi không thể xoay sở kịp tiền để trả nợ ngân hàng, một số người tìm đến các dịch vụ “vay đáo hạn” bên ngoài, thường là từ các công ty tài chính tư nhân hoặc cá nhân. Đây là một lựa chọn cực kỳ rủi ro.

Mức lãi suất của các dịch vụ này thường rất cao, có thể cao gấp nhiều lần lãi suất ngân hàng, tính theo ngày hoặc theo tuần. Dù bạn chỉ vay trong vài ngày để “đảo nợ”, số tiền lãi phải trả là rất lớn. Hơn nữa, hình thức này tiềm ẩn nguy cơ rơi vào bẫy tín dụng đen, gây ra những hệ lụy tài chính và pháp lý nghiêm trọng.

Tác động đến lịch sử tín dụng

Việc xử lý tốt khoản vay khi đến kỳ đáo hạn là cách tốt nhất để bảo vệ lịch sử tín dụng của bạn. Nếu bạn trả nợ đúng hạn hoặc chủ động làm việc với ngân hàng để cơ cấu lại nợ một cách hợp lệ, điểm tín dụng của bạn sẽ được duy trì tốt.

Ngược lại, chỉ cần một lần thanh toán trễ hạn, thông tin này sẽ được ghi nhận trên hệ thống của Trung tâm Thông tin Tín dụng Quốc gia Việt Nam (CIC). Điều này sẽ là một “vết sẹo” trong hồ sơ tài chính của bạn, gây khó khăn rất lớn khi bạn cần vay vốn cho các kế hoạch lớn hơn trong tương lai.

Lưu ý về lãi suất và phí

Khi thực hiện đáo hạn, đặc biệt là tái vay vốn hoặc cơ cấu lại nợ, bạn cần hỏi kỹ nhân viên ngân hàng về các điểm sau:

• Lãi suất mới: Lãi suất cho kỳ hạn mới có thể cao hơn, thấp hơn hoặc bằng lãi suất cũ, tùy thuộc vào chính sách của ngân hàng tại thời điểm đó.
• Các loại phí: Một số ngân hàng có thể thu thêm phí dịch vụ đáo hạn, phí cơ cấu lại nợ, hoặc phí trả nợ trước hạn (nếu bạn vay khoản mới để trả khoản cũ).

Đối với sổ tiết kiệm, nếu để ngân hàng tự động gia hạn, hãy kiểm tra xem mức lãi suất mới có còn tốt không. Đôi khi, việc tất toán và mở một sổ tiết kiệm mới với chương trình ưu đãi khác sẽ có lợi hơn.

Kết luận

Đáo hạn ngân hàng là một nghiệp vụ tài chính cơ bản nhưng vô cùng quan trọng. Hiểu rõ bản chất, quy trình và các lựa chọn mình có sẽ giúp bạn luôn ở thế chủ động, dù là người đi vay hay người gửi tiết kiệm. Hãy luôn lên kế hoạch tài chính cẩn thận, liên hệ với ngân hàng sớm trước ngày đáo hạn và tránh xa các dịch vụ vay đáo hạn bên ngoài đầy rủi ro.

Để có thêm những kiến thức tài chính an toàn và hữu ích, giúp bạn đưa ra những quyết định sáng suốt, hãy thường xuyên truy cập vaynhanhonline.com.vn.